Xã hội ngày càng hiện đại thì chất lượng cuộc sống của con người được nâng lên. Nhưng cũng kéo theo nó biết bao nhiêu mặt trái. Đặc biệt trong đó có những nguy cơ có thể rình rập các em bé như: bị bắt cóc, bị lạm dụng, bị lôi kéo vào việc sử dụng chất gây nghiện,...Để trẻ tránh được những nguy cơ này, trước tiên cha mẹ nên dạy con cách tự bảo vệ chính mình.
Xã hội ngày càng hiện đại thì chất lượng cuộc sống của con người được nâng lên. Nhưng cũng kéo theo nó biết bao nhiêu mặt trái. Đặc biệt trong đó có những nguy cơ có thể rình rập các em bé như: bị bắt cóc, bị lạm dụng, bị lôi kéo vào việc sử dụng chất gây nghiện,...Để trẻ tránh được những nguy cơ này, trước tiên cha mẹ nên dạy con cách tự bảo vệ chính mình. Hướng dẫn trẻ tránh xa những tình huống bất lợi Cha mẹ nên dạy cho trẻ biết cách quan sát và nhận biết các tình huống nguy hiểm với trẻ. Chẳng hạn như nói với trẻ hãy tránh xa những nơi trẻ cảm thấy không an toàn hoặc bị đe dọa, sợ hãi như những người rượu chè, tránh nơi tối tăm, vắng vẻ, tránh xem những sách báo, phim ảnh đồi trụy... Dạy trẻ từ chối trong một số trường hợp - Khi có người lạ mời trẻ ăn thứ gì đó. - Có ai đó mời trẻ đi chơi mà bản thân trẻ chưa biết rõ về con người đó và chưa được cha mẹ cho phép. - Nếu có ai tặng chúng một loại thuốc nào đó. - Nếu có một người nào đó mà trẻ không biết rõ lắm đề nghị chở chúng về nhà. - Nếu có một ai đó đụng chạm vào phần kín của cơ thể. - Nếu một kẻ nào đó yêu cầu trẻ không được nói lại với cha mẹ mình một điều gì đó...
Dạy trẻ ứng phó trong trường hợp khẩn cấp
- "Hãy chạy càng nhanh càng tốt". Không được nói chuyện, tranh cãi, đi theo một kẻ đang cố gắng đưa trẻ đi đâu hoặc cho trẻ một thứ gì đó. - "Phải nói cho cha mẹ biết điều gì đang xảy ra cho dù có ai đó đang đe dọa con". Cho trẻ hiểu rằng việc nói ra điều gì đang xảy ra với cha mẹ, trẻ sẽ tránh được nhiều nguy hiểm và nhận được những hỗ trợ cần thiết từ phía cha mẹ. - Tìm người giúp đỡ: Hãy chỉ dẫn cách tìm người giúp đỡ trong trường hợp gặp những nguy hiểm. Hãy cho trẻ hiểu rằng mọi người luôn sẵn sàng bảo vệ trẻ khi trẻ bị đe doạ. .. Trong thực tế, cha mẹ luôn tìm cách bảo vệ trẻ và dạy chúng bảo vệ mình khỏi những nguy hiểm nhưng đôi khi trong cuộc sống cũng khó có thể nói trước được điều gì. Rất có thể có những tình huống không may xảy ra với trẻ. Như trẻ bị xâm hại, bị bắt cóc... Nếu khi trẻ rơi vào những trường hợp đó cha mẹ nên làm gì? Có rất nhiều người đau khổ, uất ức thậm chí tức giận mắng trẻ là "ngu dốt"...Nhưng có biết đâu rằng người bị tổn thương nhiều nhất chính là trẻ. Trẻ có thể bị tổn thương nặng nề về thể xác lẫn tinh thần. Trẻ có thể bị hoảng loạn, bị trầm cảm, mất niềm tin vào cuộc sống...sau sự việc không may xảy ra đó. Chính vì vậy, cha mẹ không nên quát mắng, dằn vặt trẻ mà hãy bên cạnh động viên trẻ để trẻ nói về những gì đã xảy ra với trẻ, những tổn thương, sợ hãi mà trẻ đang phải trải qua. Phân tích cho trẻ để trẻ học cách tự bảo vệ mình nếu như lại rơi vào những tình huống như vậy. Đừng bỏ qua những tổn thương, mối quan tâm và thắc mắc của trẻ. Hãy ôm chặt trẻ và nói "những gì mà người đó nói hoặc đối xử với con là không thể chấp nhận được. Bố mẹ rất giận khi biết điều này nhưng cảm thấy vui vì được con tin tưởng". Rồi bằng mọi cách không cho trẻ tiếp xúc với kẻ đã lạm dụng trẻ và tránh để trẻ rơi vào những tình huống tương tự. |
Mình nghĩ trong thời buổi hiện nay, các bé nhà mình nên được trang bị vốn kiến thức về việc tự bảo vệ bản thân, tránh bị lạm dụng tình dục là quan trọng nhất.
Mình nghĩ ba mẹ nên dạy cho trẻ trước khi trẻ tự tìm hiểu, vì lúc đó dễ làm lệch lạc nhận thức của trẻ lắm. Người Việt Nam chúng ta thường có cách thể hiện tình cảm với các bé như sờ mó, cấu véo, thậm chí hôn hít bộ phận sinh dục của chúng, coi đó là một trò đùa rất vui và tình cảm nhưng không hề biết rằng cách làm đó khiến các bé không phân biệt được các bộ phận nhạy cảm, không có ý thức né tránh và sau này, nếu có bị dụ dỗ, xâm hại cũng không biết là mình bị xâm hại. Bởi vậy, ngay từ khi con còn nhỏ cần phải chỉ cho con biết phân biệt các bộ phận trên cơ thể mình, sau đó, dạy con cách xác định giới hạn của những sự đụng chạm, âu yếm trên thân thể, dạy bé cách phản ứng, từ chối khi bị người khác động đến những bộ phận nhạy cảm đó. Dạy trẻ biết làm chủ cơ thể mình Ba mẹ cần hướng dẫn cho trẻ biết ai là người có thể chạm vào và chạm vào như thế nào, để làm gì. Hãy dạy trẻ cách từ chối không cho người khác giới động chạm vào cơ thể, vào những khu vực nhạy cảm. Hãy hướng dẫn trẻ cách phản ứng khi người khác động chạm vào "vùng cấm" đã được ba mẹ chỉ bảo. Một điều quan trọng là ba mẹ cần giúp trẻ cảm thấy thoải mái, tự tin khi bước vào tuổi dậy thì. Việc trẻ cảm thấy bỡ ngỡ, lúng túng và tò mò trước những thay đổi ấy cũng là nguyên nhân của nhiều vụ xâm hại tình dục trẻ em. Hướng dẫn trẻ tránh xa những tình huống bất lợi Ba mẹ nên dạy cho trẻ biết cách quan sát và nhận biết các hành vi xâm hại tình dục, biết cách tránh xa bất kỳ ai và những nơi trẻ cảm thấy không an toàn hoặc bị đe dọa, sợ hãi như những người rượu chè, tránh nơi tối tăm, vắng vẻ, tránh xem những sách báo, phim ảnh đồi trụy. Giúp trẻ biết cách tránh thực hiện những hành động vô tình khiến người khác cảm thấy bị khêu gợi, kích thích, đặc biệt trong cách ăn mặc, cử chỉ, cách nằm, ngồi... tránh sự thúc đẩy xâm hại tình dục. Hậu quả để lại của việc bị xâm hại tình dục không những là những tổn thương về thể chất mà về tinh thần cũng thực sự khó khắc phục. Sự suy sụp tinh thần, hoảng loạn, có xu hướng muốn tự tử hay tự hủy hoại mình, thái độ muốn trả thù đời hoặc đi tìm sự quên lãng trong tệ nạn là những hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Dạy trẻ tin vào linh tính của mình Trẻ em có sự nhạy cảm tự nhiên về những bất thường đang đến. Do đó, ba mẹ nên dạy trẻ tin vào linh tính của mình. Khi cảm thấy có gì bất thường thì trẻ cũng đã phải đề phòng. Dạy trẻ biết những điều gì không nên giữ bí mật Nhiều kẻ xâm hại tình dục thường dụ dỗ, đe dọa hay ép buộc để trẻ không nói ra cho ai biết. Cha mẹ cần dạy trẻ biết không sợ những lời đe dọa. Hãy tạo niềm tin rằng bố mẹ có thể giúp trẻ giải quyết mọi sự sợ hãi hay đau đớn. Dạy trẻ biết tìm người giúp đỡ Trẻ cần được chỉ dẫn cách tìm người giúp đỡ nếu trẻ bị sờ mó thô lỗ. Bạn cần nói với trẻ rằng mọi người luôn sẵn sàng bảo vệ khi trẻ bị đe dọa. Bên cạnh việc dạy con biết tự bảo vệ mình, ba mẹ cũng phải luôn biết rõ con đang ở đâu, với ai. Hãy thường xuyên nói chuyện với con để biết điều gì diễn ra khi con ở một mình với người được gửi gắm, với người trông trẻ... Bước tiếp theo, ba mẹ nên tạo một mối quan hệ gần gũi thân mật mới con cái, khuyến khích con mình kể lại những chuyện xảy ra trong ngày với con bằng cách tự kể cho con nghe những chuyện trong ngày của bố mẹ, đây là một việc rất quan trọng bởi vì hầu hết trẻ em bị lạm dụng tình dục thường chìm trong lo lắng, sợ hãi và khép kín, không dễ dàng thổ lộ. |
Bên cạnh kỹ năng giao tiếp là kỹ năng đầu tiên mà trẻ cần học thì các kỹ năng thích nghi, khám phá, tự chăm sóc bản thân, tự tạo niềm vui, tự vệ cũng cần được ba mẹ trang bị cho con ngay từ giai đoạn đầu đời.
Kỹ năng thích nghi Có thể nói điều mà hầu hết các bà mẹ quan tâm trong việc chăm sóc con cái là một chế độ dinh dưỡng đầy đủ dưỡng chất và môi trường sống an toàn và vệ sinh. Nhưng bảo vệ sức khỏe và chăm sóc trẻ phát triển không phải là việc cung cấp cho trẻ những loại thức ăn bổ nhất và một môi trường sống sạch nhất, mà chính là việc giúp cho trẻ có khả năng phát triển trong mọi điều kiện sống một cách thực tế nhất. Điều đó chỉ có thể có được khi trẻ có khả năng thích nghi tốt với các nguồn thực phẩm và môi trường xung quanh. Ngay từ bé, cha mẹ hãy cho trẻ ăn nhiều loại thực phẩm, kể cả những loại thực phẩm "nặng mùi" như hành lá, tỏi... Trẻ thường có những ý thích của riêng mình và chỉ ăn vài loại thức ăn mà thôi. Một mặt tôn trọng ý thích của trẻ, mặt khác, phụ huynh cần kiên nhẫn tập cho trẻ làm quen với thức ăn mới. Ví dụ, muốn trẻ ăn rau thì ba mẹ hãy thường xuyên ăn rau, chế biến bữa ăn với nhiều loại rau nhiều màu sắc và ăn thật ngon lành trước mặt trẻ, khuyến khích trẻ nếm thử, hỏi trẻ về mùi vị của rau, nói cho trẻ biết tác dụng tốt của từng loại rau.
Cha mẹ nên tập cho trẻ ăn nhiều loại thực phẩm đa dạng
Một số trẻ có thể bị dị ứng với loại thức ăn nào đó, khi cho trẻ thử thức ăn mới, hãy cho trẻ ăn từng loại để kiểm soát. Nếu trẻ bị dị ứng, hãy ngưng lại vài ngày rồi tiếp tục cho trẻ thử lại từng chút một để trẻ dần làm quen với loại thức ăn đó. Ba mẹ cũng cần cho trẻ thích nghi với sự thay đổi thời tiết thông thường, không cần thiết lúc nào cũng phải ủ ấm tối đa. Nếu trời mát, hãy cho trẻ ra ngoài mà không cần đội nón. Nếu mưa nhỏ, có thể mặc áo mưa và dạo chơi. Đây cũng là cơ hội tốt để ba mẹ hướng dẫn con kỹ năng tự xoay sở như cách trú mưa an toàn, cách sử dụng áo mưa. Kỹ năng khám phá thiên nhiên Tận dụng lúc trời mưa, ba mẹ có thể dạy con kỹ năng khám phá bằng những câu hỏi gợi ý như "Con có biết tại sao trời mưa? Tại sao đàn kiến thường leo lên cây khi trời sắp đổ mưa? Sau cơn mưa bầu trời thường có màu gì? Con có thích trời mưa không và tại sao?"... Ba mẹ nên chia sẻ với trẻ những cảm nhận của ba mẹ về mưa, khi đó trẻ sẽ có những khái niệm cũng như những câu chuyện về mưa để chia sẻ lại với người khác (ông bà, bạn bè...). Khi có nhiều điều muốn chia sẻ, tự khắc trẻ sẽ năng động hơn trong hoạt động giao tiếp.
Những bài học khám phá về mưa cũng sẽ rất thú vị với trẻ
Phụ huynh cần lưu ý rằng trong lúc vui chơi khám phá, nguy cơ trẻ bị vi khuẩn gây bệnh tấn công là rất cao. Vì vậy, ngoài việc chú ý giữ gìn vệ sinh cho trẻ (rửa tay cho trẻ hoặc dạy trẻ rửa tay sạch trước khi ăn, không cho tay vào miệng...) ba mẹ cũng nên chú ý tăng cường sức khỏe miễn dịch cho trẻ thông qua một chế độ dinh dưỡng tốt, đảm bảo cho sự phát triển và sức đề kháng của trẻ. Ở trẻ nhỏ, sức đề kháng phụ thuộc tới 70% vào hệ vi khuẩn đường ruột. Vì vậy, bổ sung vi khuẩn tốt là một biện pháp hữu hiệu nhằm cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột, thúc đẩy quá trình tiêu hóa và hấp thu dinh dưỡng cũng như ngăn chặn sự phát triển quá mức của vi khuẩn xấu. Ngày nay, việc bổ sung vi khuẩn tốt cũng khá đơn giản như cho trẻ ăn trái cây thường xuyên, uống sữa có bổ sung Synbiotics (phức hợp gồm Probiotics - vi khuẩn tốt, và Prebiotics - thức ăn cho vi khuẩn tốt) nhằm tăng cường số lượng vi khuẩn tốt cho đường ruột, từ đó giúp tăng cường hệ miễn dịch của trẻ. Khi hệ miễn dịch mạnh khỏe thì khả năng chống chọi bệnh tật cũng tốt hơn, trẻ có thể vui chơi, khám phá và học hỏi tốt hơn. Kỹ năng tự chăm sóc cá nhân và kỹ năng tự vệ Ngoài ra, các kỹ năng tự chăm sóc cá nhân cũng sẽ giúp trẻ có tính tự giác cao. Ngay từ khi trẻ 10 tháng tuổi, trẻ đã có thể hiểu những yêu cầu đơn giản của mẹ như giơ tay thẳng để mẹ mặc áo, biết cầm lược chải đầu, biết cầm khăn lau mặt... dù động tác còn rất vụng về. Bắt đầu khi trẻ 15 tháng tuổi, mẹ đã có thể hướng dẫn bé cầm bàn chải nhỏ tự chải răng sau mỗi bữa ăn hoặc trước khi đi ngủ (tất nhiên là sau đó mẹ cần giúp trẻ vệ sinh răng lại lần nữa). Các kỹ năng khác như rửa tay trước khi ăn, cọ mình khi tắm... cũng nên được ba mẹ kiên nhẫn hướng dẫn thường xuyên trong hoạt động hàng ngày. Trẻ nhỏ thường hay bắt chước, vì vậy, ba mẹ hãy tận dụng ưu điểm này mà thực hành các hoạt động chăm sóc cá nhân trước mặt trẻ, khen ngợi khi trẻ làm tốt cũng như tạo điều kiện để trẻ thực hành thường xuyên. Với kỹ năng tự vệ hay tự xoay xở, ba mẹ cũng có thể hướng dẫn con thông qua các bài học thực tế, trực quan. Ví dụ tổ chức trò chơi lái xe, giúp trẻ phân biệt đèn giao thông chẳng hạn. Ngoài ra, cần dạy trẻ biết các số điện thoại cơ bản như số điện thoại nhà, số điện thoại của ba mẹ, ông bà, nhớ địa chỉ nhà... phòng khi trẻ lạc hay cần ba mẹ giúp đỡ.
Luôn khích lệ trẻ khi dạy trẻ kỹ năng sống
Điều quan trọng mà ba mẹ cần ghi nhớ khi dạy con kỹ năng sống là không bao giờ ép buộc con khi chúng tự thấy không có khả năng hoặc tỏ vẻ do dự. Luôn kiên nhẫn, động viên và khích lệ con, đồng thời giải thích cho con hiểu tác dụng của mỗi điều ba mẹ giảng dạy sẽ giúp con thêm tự tin và muốn trải nghiệm nhiều hơn. |
Xã hội ngày càng hiện đại thì chất lượng cuộc sống của con người được nâng lên. Nhưng cũng kéo theo nó biết bao nhiêu mặt trái. Đặc biệt trong đó có những nguy cơ có thể rình rập các em bé như: bị bắt cóc, bị lạm dụng, bị lôi kéo vào việc sử dụng chất gây nghiện,...Để trẻ tránh được những nguy cơ này, trước tiên cha mẹ nên dạy con cách tự bảo vệ chính mình.
Hướng dẫn trẻ tránh xa những tình huống bất lợi
Cha mẹ nên dạy cho trẻ biết cách quan sát và nhận biết các tình huống nguy hiểm với trẻ. Chẳng hạn như nói với trẻ hãy tránh xa những nơi trẻ cảm thấy không an toàn hoặc bị đe dọa, sợ hãi như những người rượu chè, tránh nơi tối tăm, vắng vẻ, tránh xem những sách báo, phim ảnh đồi trụy...
Dạy trẻ từ chối trong một số trường hợp
- Khi có người lạ mời trẻ ăn thứ gì đó.
- Có ai đó mời trẻ đi chơi mà bản thân trẻ chưa biết rõ về con người đó và chưa được cha mẹ cho phép.
- Nếu có ai tặng chúng một loại thuốc nào đó.
- - Nếu có một người nào đó mà trẻ không biết rõ lắm đề nghị chở chúng về nhà. - - Nếu có một ai đó đụng chạm vào phần kín của cơ thể. - - Nếu một kẻ nào đó yêu cầu trẻ không được nói lại với cha mẹ mình một điều gì đó... - Dạy trẻ ứng phó trong trường hợp khẩn cấp - - "Hãy chạy càng nhanh càng tốt". Không được nói chuyện, tranh cãi, đi theo một kẻ đang cố gắng đưa trẻ đi đâu hoặc cho trẻ một thứ gì đó. - - "Phải nói cho cha mẹ biết điều gì đang xảy ra cho dù có ai đó đang đe dọa con". Cho trẻ hiểu rằng việc nói ra điều gì đang xảy ra với cha mẹ, trẻ sẽ tránh được nhiều nguy hiểm và nhận được những hỗ trợ cần thiết từ phía cha mẹ. - - Tìm người giúp đỡ: Hãy chỉ dẫn cách tìm người giúp đỡ trong trường hợp gặp những nguy hiểm. Hãy cho trẻ hiểu rằng mọi người luôn sẵn sàng bảo vệ trẻ khi trẻ bị đe doạ. .. - Trong thực tế, cha mẹ luôn tìm cách bảo vệ trẻ và dạy chúng bảo vệ mình khỏi những nguy hiểm nhưng đôi khi trong cuộc sống cũng khó có thể nói trước được điều gì. Rất có thể có những tình huống không may xảy ra với trẻ. Như trẻ bị xâm hại, bị bắt cóc... Nếu khi trẻ rơi vào những trường hợp đó cha mẹ nên làm gì? Có rất nhiều người đau khổ, uất ức thậm chí tức giận mắng trẻ là "ngu dốt"...Nhưng có biết đâu rằng người bị tổn thương nhiều nhất chính là trẻ. Trẻ có thể bị tổn thương nặng nề về thể xác lẫn tinh thần. Trẻ có thể bị hoảng loạn, bị trầm cảm, mất niềm tin vào cuộc sống...sau sự việc không may xảy ra đó. - Chính vì vậy, cha mẹ không nên quát mắng, dằn vặt trẻ mà hãy bên cạnh động viên trẻ để trẻ nói về những gì đã xảy ra với trẻ, những tổn thương, sợ hãi mà trẻ đang phải trải qua. Phân tích cho trẻ để trẻ học cách tự bảo vệ mình nếu như lại rơi vào những tình huống như vậy. - - Đừng bỏ qua những tổn thương, mối quan tâm và thắc mắc của trẻ. Hãy ôm chặt trẻ và nói "những gì mà người đó nói hoặc đối xử với con là không thể chấp nhận được. Bố mẹ rất giận khi biết điều này nhưng cảm thấy vui vì được con tin tưởng". Rồi bằng mọi cách không cho trẻ tiếp xúc với kẻ đã lạm dụng trẻ và tránh để trẻ rơi vào những tình huống tương tự. |
Tại một buổi dạy kỹ năng sống cho trẻ, chúng tôi nhận thấy nhiều trẻ chưa biết cách "thoát thân" trong tình huống bất ngờ, cho dù các em đã được chuẩn bị tinh thần cho buổi học rất kỹ.
Cha mẹ cần dạy con những kỹ năng cần thiết để xử lý tình huống bất ngờ
Khi tiếng còi báo động vang lên, cảnh tượng của buổi diễn tập trở nên náo loạn. Đứa thì chạy thục mạng, chen lấn để lao ra cửa chính. Có đứa đứng yên và rươm rướm nước mắt, "các bạn chạy hết còn lại mỗi mình con". Điều đặc biệt, tấm bảng hiệu đề rõ "Lối thoát hiểm" thì không cháu nào quan tâm đến. Trẻ theo phản xạ, thấy ánh sáng từ cửa chính là chúng lao ra, mặc cho chúng tôi có đặt tấm bảng "nguy hiểm".
Khi được hỏi về cảm giác của mình lúc nghe tiếng còi báo động, trẻ cho biết là chúng hoảng sợ, bối rối, sợ chết, sợ bị thương, đặc biệt là sợ người khác thoát được mà mình ở lại với nguy hiểm. Hiểu được cảm xúc của trẻ để giúp trẻ vượt qua khó khăn là việc rất quan trọng.
Để trẻ bình tĩnh, trước hết trẻ phải xác định rằng, nguy hiểm có thể xảy ra mọi lúc mọi nơi, có thể đã được báo trước và đôi khi không được báo trước. Không thể loại bỏ được nguy hiểm, mà phải tìm cách ứng phó với nó. Nhưng đương đầu với lý trí sáng suốt, bằng khả năng dự đoán nhạy cảm và bằng mẹo chứ không phải lúc nào cũng hoàn toàn bằng sức lực.
Trẻ cần nhận biết được dấu hiệu của sự nguy hiểm. Mỗi hiện tượng khi xảy ra đều có nguyên nhân. Vì thế, suy luận hợp lý sẽ giúp trẻ lường trước và tìm cách để giảm bớt hậu quả nghiêm trọng. Ví dụ, khi nghe tiếng động mạnh, cần xác định khoảng cách của nơi phát ra âm thanh và tiếng động đó là sự va chạm của cái gì. Nếu động đất thì sẽ có dấu hiệu lắc đều, các vật treo trên tường bị xê dịch và tiếng rơi vỡ. Nếu tiếng động do va chạm mạnh của các vật cứng sẽ có tiếng ầm ầm. Nếu nghe tiếng "bùm" thì có thể là từ một chất gây nổ nào đó. Khi ngửi thấy mùi khói có nghĩa là cháy... Khi trẻ phân biệt được những đặc điểm khác biệt của những nguy cơ gây ra nguy hiểm, trẻ sẽ sáng suốt tìm cách vượt qua.
Xác định được cảm xúc của mình là một yếu tố quan trọng. Khi biết nguy hiểm đang đến, trẻ sẽ có cảm giác hoảng hốt, lo sợ, tim đập mạnh, chân tay run lẩy bẩy, muốn khóc, hét to lên để giảm bớt căng thẳng, thậm chí quýnh lên và không biết phải làm gì. Cần tập cho trẻ biết quản lý, chế ngự cảm xúc tiêu cực đó. Khi biết nguy hiểm đến, nhiều trẻ lại có ý định buông xuôi. Trẻ chờ đợi tình huống xấu nhất và chỉ biết chờ đợi một cách thụ động.
Tuần trước, tôi vào bệnh viện thăm một đứa trẻ bị tai nạn giao thông. Cháu bị thương khá nặng vì sau khi ngã xuống đường, cháu vùng dậy và lao vào một chiếc xe máy khác. Cháu bảo, nếu bình tĩnh đứng yên tại chỗ thì có lẽ chỉ bị xây xát nhẹ. Vì phản ứng của cháu quá bất ngờ, người chạy xe trên đường không kịp xử lý nên xảy ra hậu quả đáng tiếc. Khi hỏi, cháu có còn đau lắm không, cháu trả lời rằng đau thì cháu chịu được, nhưng "Giá như cháu cứ đứng yên thì đâu đến nỗi phải nghỉ học và nằm bệnh viện".
Để có một thói quen bình tĩnh khi xử lý những tình huống bất ngờ, trẻ cần được rèn khả năng quan sát, biết xác định vấn đề, tìm nguyên nhân và các phương án có thể giải quyết. Cần giúp trẻ biết tiếp nhận thông tin, chọn lọc và xử lý thông tin. Không đánh giá, phán xét hiện tượng mà cần đánh giá mức độ nguy hiểm. Qua đó mới tìm ra cách giải quyết vấn đề phù hợp, nhanh và hiệu quả.
Điều cần lưu ý là thái độ của người lớn trước mọi nguy hiểm, rủi ro ảnh hưởng rất nhiều đến sự bình tĩnh của trẻ. Khi dạy con, cha mẹ cần giữ được sự bình tĩnh. Nóng nảy, cáu gắt, hối thúc sẽ khiến trẻ hoảng sợ. Khi gặp nguy hiểm, người lớn không nên gào thét, kêu thất thanh, khiến trẻ không hiểu, luống cuống. Phải bình tĩnh, nói ngắn gọn, chỉ cho trẻ việc cần làm chứ không giải thích vì sao phải làm. Trấn an trẻ kịp thời khi mọi nguy hiểm vừa trải qua. Không quát nạt, phê bình, lên án và đánh đòn trẻ. Khi trẻ cảm thấy nguy hiểm đã qua, hết hoảng sợ, cha mẹ nên phân tích lại tình huống và cho trẻ nhận xét về hành động của mình. Như vậy, trẻ sẽ rút ra bài học và có kinh nghiệm cho những trường hợp tương tự. Bên cạnh đó, khen trẻ đúng lúc, đúng "chiến công" sẽ giúp trẻ tự tin hơn.
Trẻ cần xác định được khả năng và sức lực của mình. Các em còn nhỏ nên cần có sự hỗ trợ của người lớn. Trẻ không nên manh động để chứng minh "máu anh hùng" mà nên nghĩ cách để thoát khỏi sự nguy hiểm. Khi gặp nguy hiểm, tính mạng và sức khỏe là quan trọng nhất. Trẻ cứu người, cứu tài sản là một ý thức tốt, nhưng trẻ không thể làm những việc quá sức của mình. Dạy trẻ biết dùng mưu chứ không nên dùng sức trong những trường hợp không cần thiết.
Bình tĩnh là thói quen rất cần thiết và có thể rèn luyện được. Tất nhiên, để trở thành một người sáng suốt, bình tĩnh đòi hỏi một sự dày công luyện tập và biết chịu trách nhiệm với những thiếu sót của mình. Mỗi một sai lầm được rút ra bài học, mỗi bài học là một trải nghiệm quý báu để trẻ vững vàng hơn trong cuộc đời.
|
Cha mẹ không thể lúc nào cũng bên cạnh để bao bọc, giúp đỡ con vượt qua những mối nguy hiểm. Trang bị cho con những hiểu biết đúng đắn và cách xử trí thật bình tĩnh, khôn ngoan là việc mà cha mẹ có thể làm để giúp con mình biết cách tự bảo vệ bản thân chúng.
1. Bị bắt nạt
Những đứa bé chập chững bước vào môi trường học đường hoàn toàn xa lạ rất dễ bị bắt nạt. Có 3 dạng bắt nạt thông thường: bắt nạt bằng hành động (gồm cấu, véo, giật tóc, cắn...), bắt nạt bằng lời nói (bị chê bai, bị gắn cho biệt danh xấu) và bắt nạt bằng cách tẩy chay. Trẻ cho thể chịu một trong ba dạng hoặc có trẻ phải hứng chịu cả ba dạng bắt nạt trên. Cấp mầm non, những kiểu bắt nạt ở trẻ thường chỉ quanh quẩn ở việc giành đồ chơi, giành bút tập sách hoặc do bản tính nóng nảy của kẻ bắt nạt (bạn chơi của trẻ). Ở trẻ lớn hơn, việc bị bắt nạt thường do thói ganh ghét và háu thắng. Khi bị bắt nạt, tùy mức độ, tùy dạng thức, bé sẽ trở nên lo lắng, tự ti, sợ hãi, thu mình lại, kết quả học tập có thể bị giảm sút, xa lánh mọi người... Trẻ nào càng nhút nhát thì tâm lý càng hoảng loạn hơn, có những phản ứng tiêu cực như ngấm ngầm trả thù.... Nếu không được cha mẹ quan tâm và giúp đỡ kịp thời, trẻ sẽ mang nặng nỗi mặc cảm bị ức hiếp, khó hòa nhập với xã hội.
Hướng xử lý: Cha mẹ cần phải bình tĩnh xem xét nguyên nhân dẫn đến tình trạng con bị bắt nạt, nếu vì "xót con" mà dạy trẻ cách trả thù là tuyệt đối không nên. Cũng không nên cách ly con và thẳng tay trừng phạt bạn chơi - kẻ bắt nạt con. Trước tiên, cha mẹ cần hỏi han và lắng nghe con trình bày, sau đó cần xác minh thông tin đó có chính xác không thông qua giáo viên hoặc vài người bạn khác của con, Không được phê phán con, cũng không a-dua theo con một cách máy móc. Dạy cho con biết cách ứng xử nhẹ nhàng nhưng cương quyết để bạn chơi không dám tái diễn trò bắt nạt. Trường hợp căng thẳng, cha mẹ nên trực tiếp "đàm phán" với kẻ bắt nạt hoặc nhờ sự can thiệp của giáo viên.
2. Đi lạc
Ở lứa tuổi nhỏ và cấp mầm non, đi lạc là trường hợp ít xảy ra với trẻ nhưng một khi đã xảy ra thường khiến cha mẹ lo lắng nhất. Trẻ có thể lạc bất cứ nơi đâu: siêu thị, nhà sách, chợ hoặc thảo cầm viên, công viên, khu du lịch.... Hoặc những dịp đi xem bắn pháo hoa ngày lễ, Tết...
Hướng xử lý: khi trẻ đã biết nói và có khả năng ghi nhớ tốt (thường từ 2,5 tuổi trở lên), cha mẹ nên dạy bé nói và ghi nhớ tên bé (cả tên thật và tên thường gọi ở nhà), tên cha, tên mẹ, số điện thoại của cha mẹ.Cha mẹ nên thường xuyên cho bé "trả bài" để chắc chắn rằng bé đã thuộc lòng và có thể phản ứng tốt trong trường hợp bị lạc (do sợ hãi nhiều bé không nói được tên mình, tên cha mẹ, số điện thoại). Tập cho bé tính dạn dĩ, khi đi ra ngoài, nên cho bé mặc đồ sáng để dễ tìm thấy, cẩn thận hơn, có thể ghi tên bé lên cổ áo. Dạy bé khi nào không thấy cha mẹ thì phải ở yên một chỗ, không được đi theo người lạ trừ những người có thể giúp đỡ bé như bảo vệ siêu thị, hoặc các chú công an, các anh chị thanh niên tình nguyện.... Dạy bé cách nhờ vả những người này gọi điện thoại cho cha mẹ giúp bé.
Ở lứa tuổi lớn hơn, trẻ có thể đi lạc trên đường từ trường về nhà hoặc lạc khi cùng lớp đi chơi, dã ngoại, picnic... Cũng có thể vì tò mò, trẻ muốn một mình khám phá thêm những con đường khác ngoài con đường quen thuộc từ nhà đến trường.
Hướng xử lý: hãy đưa con đi học và tập cho trẻ ghi nhớ đường đi cẩn thận, ví dụ trên đường có những hàng quán tên gì, nhà sách nào, đến ngã tư thì quẹo trái, quẹo phải hay đi thẳng thì đến trường. Dặn con phải ghi nhớ địa chỉ nhà chính xác, số nhà, đường nào, phường quận nào... để khi đi lạc có thể hỏi thăm người lớn. Dặn con tuyệt đối không đi theo người lạ dù người đó có nhã ý đưa trẻ về nhà mà phải gọi điện cho ba mẹ hoặc người thân, thông báo chỗ mình đang ở để người nhà đến đón.
3. Bị trấn lột, lừa đảo chiếm đoạt tài sản
Những trẻ đeo nhiều nữ trang bằng vàng sẽ là mồi ngon của kẻ gian. Thậm trí khi kẻ gian ra tay, dù trẻ chỉ có vài chục ngàn trong người cũng có thể bị chúng tìm cách dụ dỗ trấn lột. Thủ đoạn của đối tượng này thường giống nhau: gạ chuyện, sau đó trở trẻ đi uống nước, rồi lừa trẻ uống thuốc mê hoặc dùng lời ngon tiếng ngọt dụ trẻ cởi nữ trang đưa chúng.
Hướng xử lý: Tuyệt đối không cho con đeo nữ trang bằng vàng và mang nhiều tiền khi đi học. Cha mẹ hoặc người thân nên trực tiếp mang tiền học phí đi nộp. Dạy con không nên tin lời và đi theo người lạ. Nếu có người lạ dụ dỗ, phải tìm cách báo ngay cho cô chủ nhiệm hoặc bảo vệ trường biết hoặc hô hoán cho những người xung quanh biết để can thiệp.
4. Bị hỏa hoạn
Hỏa hoạn là những tình huống nguy hiểm hiếm khi xảy ra nhưng lại là những tai nạn dễ gây chết người nhất ở trẻ. Hỏa hoạn đôi khi do sự cố ngoài ý muốn, nhưng cũng có khi do chính trẻ bắt chước người lớn mồi lửa, nấu thức ăn, nướng thịt... và bất cẩn gây cháy lớn. Khi bị hỏa hoạn, trẻ có thể bị bỏng, nặng nhất là chết cháy, chết ngạt. Hướng xử lý: để tránh hỏa hoạn, cha mẹ không nên để những vật dễ cháy gần tầm tay trẻ như diêm quẹt, bật gas, cồn, dầu lửa, xăng... Ngoài ra, cha mẹ cần phải dạy con những điều sau: - Dạy con biết cách sử dụng đồ điện và bếp gas chính xác, an toàn. Không cho trẻ nhỏ chơi lửa và nghịch các đồ điện. Dạy trẻ một số biển báo cháy và những đồ điện nguy hiểm không được tự ý sử dụng. - Chỉ cho trẻ đường thoát hiểm an toàn trong siêu thị, nhà cao tầng, chung cư, rạp chiếu phim và những nơi công cộng khác. Bạn nên thường xuyên đưa ra tình huống nhà bị cháy và tập cho con cách thoát ra ngoài an toàn càng sớm càng tốt thay vì chờ sự ứng cứu của người lớn. - Với những trẻ lớn hơn, nên cung cấp số điện thoại báo cháy và bắt tre phải thuộc, ngoài ra cũng cần có thêm vài số điện thoại của người thân cận để trẻ gọi cầu cứu. - Dặn con khi có cháy không được núp trong gầm bàn, gầm giường hoặc các chỗ kín khác vì như thế dễ bị ngạt và ngất xỉu. - Dạy trẻ không cố mở nắm cửa bằng tay, trẻ có thể bị bỏng do sức nóng của lửa, nên lấy khăn hoặc chăn màn ịn vào nắm cửa để mở. Tìm nước lạnh để tạt ướt khu vực mình đang đứng để chặn ngọn lửa là điều cần thiết nhất mà trẻ có thể làm được. - Khi thấy cháy, không được chạy lên chỗ cao hơn mà phải chạy xuống thấp để tìm lối ra. - Nếu cháy trong nhà, trẻ không biết chạy vào đâu thì có thể vào buồng tắm, dùng khăn ước chặm các khe cửa, xả nước đầy bồn tắm, ngâm mình vào đó, gọi điện thoại và chờ cứu hộ.
Mamnon.com
|
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét